Soluduğumuz hava sessizce kirleniyor
Kokulu mumlar, wax melt’ler (eriyen kokulu balmumları) ve diğer oda parfümleri, evde hoş bir atmosfer yaratmanın en popüler yollarından biri. Ancak yeni bir araştırmaya göre, bu masum görünen ürünler iç mekan hava kirliliğini tehlikeli seviyelere çıkarabilir. Hatta bazı durumlarda, soluduğumuz havayı dizel motorlar veya gazlı ocaklar kadar kirletebilir!
ABD ve Almanya’dan bilim insanlarının yaptığı araştırma, kokulu ürünlerin yaktığımızda ya da erittiğimizde havaya zararlı uçucu organik bileşenler yaydığını ortaya koydu. Bu bileşenler, özellikle ozon ile etkileşime girdiğinde, sağlığımız üzerinde ciddi etkileri olabilecek, gözle görülemeyecek kadar küçük nanoskopik parçacıklar oluşturuyor.
Araştırmayı yürüten Purdue Üniversitesi’nden mühendisler, nano boyuttaki bu parçacıkları tespit edebilmek için son derece hassas ölçüm cihazları kullandılar. Sonuçlar oldukça çarpıcı: Wax melt gibi kokulu ürünler, düşündüğümüzden çok daha fazla hava kirliliğine neden olabiliyor.
Peki bu neden önemli?
Çünkü bu parçacıklar o kadar küçük ki, doğrudan solunum yollarımıza girip akciğerlerimize ulaşabiliyor. Daha önce yapılan çalışmalar, bu tür ince partiküllerin kalp-damar hastalıkları ve solunum problemleriyle bağlantılı olabileceğini göstermişti. Ancak kokulu mum ve wax melt’lerin yaydığı bu yeni nesil parçacıkların uzun vadeli etkileri hala tam olarak bilinmiyor.
Araştırmacılar, özellikle iç mekan hava kirliliğinin, dış ortam kirliliği kadar tehlikeli olabileceğini ve bunun genellikle göz ardı edildiğini belirtiyor. Çoğumuz hava kirliliği deyince dışarıdaki egzoz gazlarını, fabrika dumanlarını ya da yoğun trafik bölgelerini düşünürüz. Oysa evimizin içindeki hava da sandığımızdan çok daha fazla kirlenmiş olabilir.
Bu ürünler gerçekten masum mu?
Pek çok insan, alev olmadığı için wax melt’lerin klasik mumlara göre daha güvenli ve sağlıklı bir alternatif olduğunu düşünüyor. Ancak araştırma tam tersini gösteriyor: Wax melt’ler, içerdikleri yoğun parfüm nedeniyle, eridikçe çok daha fazla uçucu organik bileşik yayıyor. Üstelik bu bileşikler, geniş yüzey alanı sayesinde havaya daha hızlı karışıyor.
Daha da kötüsü, bu tür ürünleri kullanmaya başladıktan sadece 20 dakika sonra milyarlarca zararlı nano partikül solunum sistemimize girmiş olabiliyor. Aynı ekip tarafından daha önce yapılan çalışmalar, yağ difüzörleri, oda spreyleri, dezenfektanlar ve parfümlü temizlik malzemelerinin de benzer şekilde iç mekan hava kirliliğine katkıda bulunduğunu ortaya koymuştu.
Bilim insanları, iç mekan hava kalitesine yönelik daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, binaların havalandırma sistemlerinin bu tür kirleticileri azaltacak şekilde tasarlanması gerektiğini düşünüyorlar.
Sonuç olarak, kokulu mum ve wax melt kullanımı sandığımız kadar masum olmayabilir. Eğer bu ürünlerden vazgeçemiyorsanız, en azından bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırarak soluduğunuz havayı temizlemeye çalışabilirsiniz. Çünkü doğanın mis kokusunu evimize getirmek isterken, farkında olmadan iç mekanları zararlı kimyasallarla dolduruyor olabiliriz.
